همشهری - محمد سرابی، این کار در هریک از شهرهای جهان به شکلی انجام می‌گیرد و تقریبا در همه موارد گروه‌های مردمی به شهرداری‌ها در میزبانی از بی‌خانمان‌ها و اداره گرمخانه‌ها کمک می‌کنند. در اینجا نگاهی می‌کنیم به چند نمونه از پناهگاه‌های زمستانی شهرهای جهان.
از پناهگاه بیرون بروید
تعطیلات سال نو میلادی برای بی‌خانمان‌های نیویورک خوب نبود. با دستور اریک آدامز شهردار نیویورک، اقامت بعضی از بی‌خانمان‌ها در پناهگاه‌های این شهر برای مدت ۶۰ روز محدود شد. ظاهرا این اقدام برای مقابله با موج پناهجوهای جدید است که از آمریکای جنوبی به سمت شمال می‌آیند و تعداد آن‌ها افزایش پیدا کرده است. بنا به خبری که سایت پی‌بی‌اس منتشر کرده است ساکنان فعلی این پناهگاه‌ها باید در طول ۶۰ روز آن را ترک کنند البته بعد از پایان این مدت اجازه دارند که دوباره درخواست پذیرش دهند. بعضی از ساکنان شاغل هستند و فرزندان کوچک دانش‌آموز دارند که باعث می‌شود نتوانند به پناهگاه‌ها دورتر و در حومه شهر بروند. در شیکاگو هم این محدودیت دو ماهه اعمال شده است. در دنور و ماساچوست هم محدودیت‌ها به اشکال دیگری اعمال شده است. تلاش شهرداری‌های آمریکا برای خالی کردن پناهگاه‌ها از ساکنان قدیمی ممکن است با قصد سوق دادن آن‌ها به پیدا کردن محل سکونت مستقل انجام شود زیرا خانواده‌های که اعضای بیشتر دارند را هدف قرار داده است. اشخاص مجرد زمان خیلی کمتری برای ترک پناهگاه دارند. مهاجران غیرآمریکایی در این مدت شاید بتوانند یک بلیت رایگان به مقصد نقاط دیگر جهان پیدا کنند که باز هم اقدامی برای فرستادن آن‌ها به کشورهایشان است. اگرچه سرمای هوا آزاردهنده است اما این روش‌ها معمولا باعث خروج پناهجویان از این شهر بزرگ نمی‌شود. شهردار آدامز اصرار دارد که نیویورک برای خانواده‌های مهاجر هزینه زیادی می‌کند که شامل محل اقامت و غذا است و ۶۰ هزار نفر هم در همین زمان تحت حمایت شهرداری هستند علاوه بر اینکه نزدیک ۱۸ هزار کودک پناهجو هم در این شهر به مدرسه می‌روند که بعضی از آن‌ها نمی‌توانند انگلیسی صبحت کنند. منتقدان می‌گویند که خانواده‌ها نمی‌توانند در مدت دو ماه هم خانه‌ای برای زندگی، هم شغل جدید و هم مدرسه یا مهدکودک برای بچه‌هایشان پیدا کنند. انتخاب فصل زمستان برای خالی کردن پناهگاه‌ها عجیب است زیرا در فصل زمستان، دمای این شهر گاهی تا ۱۰ درجه زیرصفر هم پایین می‌رود.
لوله‌های داغ شهر
در شهرهای سرد روسیه یکی از مراحل تجمع زمستانی بی‌خانمان‌ها، اطراف لوله‌های آب داغ است که برای گرم کردن ساختمان‌های مهم شهر استفاده می‌شود. شهر یک میلیون نفری اومسک یکی از این شهرها است که در آن بی‌خانمان‌ها از این لوله‌ها به شکل یک منبع گرمای طبیعی استفاده می‌کنند. روی قسمتی از لوله‌ها را با پارچه و پلاستیک می‌پوشانند و کلبه کوچکی می‌سازند که در یک طرف آن همیشه آب گرم جریان دارد. بعضی از این لوله‌ها به حدی داغ هستند که ممکن است پوست را بسوزانند. بعضی گروه‌های خیریه مردمی و کلیساها به این افراد کمک می‌کنند. درآمد بی‌خانمان‌ها از جمع کردن زباله‌های قابل بازیافت است. در پایتخت کشور مسکو، شهرداری پناهگاه‌هایی برای بی‌خانمان‌ها ایجاد شده است و هر زمان که سرمای هوا به اوج می‌رسد این پناهگاه‌ها هم پر می‌شوند. یک سازمان غیر انتفاعی به نام اتحادیه مهاجران خدماتی به بی‌خانمان‌ها ارائه می‌دهد و در پی ایجاد ظرفیت‌های بیشتر برای اقامت آن‌ها مخصوصا در فصل زمستان است. پناهگاه لیوبلیو با ۱۰۰۰ تخت یکی از ۶ پناهگاه بزرگ مسکو است. در فصل‌های دیگر سال ورود اشخاص مست به خوابگاه ممنوع است اما در یخبندان زمستانی این شرط کنار گذاشته می‌شود زیرا خطر مرگ بی‌خانمان‌ها آنقدر زیاد است که مدیران پناهگاه نمی‌خواند کسی را از ورود به ساختمان گرم منع کنند. کسانی که در برف و سرما بخوابند حتی اگر زنده بمانند ممکن است انگشت‌های دست و پای خود را از دست بدهند. چند خودرو در شهر گشت می‌زنند تا بی‌خانمان‌ها را به پناهگاه منتقل کنند و گاهی افرادی را از ۱۰ کیلومتر دورتر سوار می‌کنند و به خوابگاه میاورند.
بازگرداندن به خانه از گرمخانه
بیشتر بی‌خانمان‌های شهرهای بزرگ چین کسانی هستند که از روستاهای دوردست به دنبال یافتن کار آمده‌اند و حالا در سرمای زمستان جایی برای زندگی ندارند. بعضی از آن‌ها هم دارایی خود را از دست داده‌اند و اکنون به خیابان‌خوابی روی آورده‌اند. پناهگاه‌های شهرداری مانند مجموعه دونگ‌چنگ در پکن برای کسانی که به آن مراجعه کنند، جای خواب و غذای گرم فراهم می‌کنند که این غذا اغلب اوقات چیزی شبیه نودل است. بعضی از بی‌خانمان‌ها که به گدایی می‌پردازند نمی‌خواهند به پناهگاه بروند زیرا وقتی در سرمای شدید کنار خیابان باشند احتمال دارد پول بیشتری به دست بیاورند. آن‌ها در زیر پل‌ها و دیگر مکان‌های سرپوشیده اقامت دارند و از راه فروش خرده‌ریزه‌ها یا کارهایی مانند پاک کردن شیشه خودروها درآمد کسب می‌کنند. خودروهای گشت پناهگاه دونگ‌چنگ بی‌خانمان‌ها را جمع آوری می‌کنند و با بستگان آن‌ها تماس می‌گیرند تا راهی برای بازگشت این افراد به خانه پیدا کنند. از حدود یک دهه پیش که شهرداری جمع آوری بی‌خانمان‌ها از خیابان‌های پکن را آغاز کرد، برخی سازمان‌ها مردمی هم به این طرح پیوستند. شهرداری نیز در سال ۲۰۱۵ نوعی همکاری و خرید خدمت را تعریف کرد تا داوطلبان بتوانند به کار ساماندهی بی‌خانمان‌ها کمک کنند. بی‌خانمان‌ها از این ترس دارند که در صورت مراجعه به پناهگاه‌های دولتی، به شهری که از آن آمده‌اند فرستاده شوند.
همه به سمت ایستگاه گرم قطار
شمالی ترین کشور اروپا در ابتدای زمستان امسال آنقدر سرد شد که پدیده «دود یخبندان» بعد از مدت‌ها دوباره مشاهده شد. دود یخبندان شبیه مه است و در شهرهای ساحلی به چشم می‌خورد. دما در شهر اسلو به منفی ۳۰ درجه سانتیگراد هم رسید و ایستگاه مرکزی قطار که به شبکه مترو متصل است برای میزبانی از بی‌خانمان‌ها اعلام آمادگی کرد. ساختمان این ایستگاه دارای سامانه گرمایش مناسبی است و از یک سمت به ایستگاه جرنبانتورگ متصل است که نقطه اصلی ارتباط با شبکه مترو شهر را می‌سازد. مدیریت ایستگاه اعلام کرد که پس از پایان ساعت کاری، بی‌خانمان‌ها و پناهجویان می‌توانند تا صبح در ساختمان اقامت کنند. این ایستگاه به شبکه تراموا و اتوبوس‌رانی هم ارتباط دارد و یکی از مهمترین تقاطع‌های حمل و نقل عمومی در شهر است. پناهگاه‌های شهرداری هم ظرفیت‌های خود را برای اسکان بی‌خانمان‌ها افزایش دادند و بعضی از ساختمان‌های اقامتی ارتش به حال آماده باش درآمدند تا پناهجویان احتمالی برای گذراندن شب‌های سرد از آن‌ها استفاده کنند.
هنوز بالای صفر
پایتخت کشور هند مانند دیگر نقاط این کشور با گرمای شدید شناخته می‌شود اما امسال امواج سرما چنان به این شهر بزرگ هجوم آورد که دمای آن از سال‌های دیگر خیلی کمتر شد. دمای هوا به ۲ درجه سانتیگراد رسید در حالی که در سال‌های اخیر از ۷ درجه کمتر نشده بود. بی‌خانمان‌های شهر با ساده‌ترین راه حل یعنی روشن کردن آتش در خیابان‌ها خود را گرم کردند اما پناهگاه‌هایی مانند «رین‌باسرا» امکاناتی برای مراجعه بی‌خانمان‌ها فراهم کردند. پناهگاه‌های عمومی در شهرهای هند وجود دارد که بخشی از آن‌ها تحت نظارت شهرداری است. آیین‌نامه‌های متعددی برای این پناهگاه‌ها نوشته شده است اما تعداد زیاد افراد بی‌خانمان در شهرهای بزرگ باعث شده است که نتوان طرح جامعی برای اداره این مراکز تدوین کرد.
نظر شما